Kurs gitarowy #1 - teoria

Witaj. Dziś zajmiemy się absolutnie podstawową wiedzą na temat gitary. Pokrótce opowiem Ci jej historię, opiszę budowę, przedstawię Ci podstawowe rodzaje gitar i jaki z nich wybrać na początek jeśli nie masz jeszcze instrumentu. Opiszę też podstawowe akcesoria gitarowe.

#Historia

Instrumenty podobne do gitary jaką znamy dziś znane są od ponad 5000 lat. Istnieje wiele informacji świadczących o tym, że być może gitara wywodzi się z instrumentu cithara pochodzącego ze starożytnych Indii oraz Azji środkowej. W starożytnym sanskrycie słowo tar oznaczało strunę. Nazwy "starożytnych gitar" zawierały ten człon np. sitar, dotar, chartar, setar. Na początku renesansu czterostrunowa gitara stawała się popularna w Europie. Najwcześniejsze dzieło muzyczne na czterostrunowy instrument zwany chitarra zostało napisane w szesnastowiecznej Hiszpanii. Następnie na popularności zyskała pięciostrunowa gitara. Obecnie gitary mają najczęściej 6 strun.

Obecny kształt gitary klasycznej został nadany przez wytwórcę gitar Antonio Torres'a około 1850 roku. Zrobił to tak dobrze, że do dziś kształt pozostał prawie niezmieniony.

Stalowe struny stały się szeroko dostępne około 1900 roku. Gwarantowały znacznie głośniejszy dźwięk. Powstały więc gitary akustyczne, których budowa jest wzmocniona ze względu na ten rodzaj strun.

Gitara elektryczna narodziła się w późnych latach 20 XX wieku.

#Budowa

1. główka - na niej znajdują się stroiki (3),

2. siodełko,

3. stroiki (klucze) - służą do strojenia gitary czyli nadawania odpowiedniego naprężenia strun przez naciąganie lub rozluźnianie ich (nauczymy się tego w przyszłości). Do stroików przymocowane są struny,

4. progi - sprawiają, że struny drgają wydając dźwięk, oddzielają kolejne dźwięki na gryfie,

5. szyjka,

6. pudło - sprawia, że dźwięki które wpadną przez otwór rezonansowy (9) są wzmacniane przez co struny brzmią głośniej,

7. mostek - przy jego pomocy przymocowane są struny,

8. pickguard (płytka osłaniająca) - chroni pudło przed porysowaniem się od grania kostką,

9.  otwór rezonansowy - wpadają do niego dźwięki aby zostać wzmocnione,

10. struny - drgają wydając dźwięki charakterystyczne dla gitary,

11. strunnik - opierają się na nim struny,

12. gryf - wzdłuż niego biegną struny, znajdują się także na nim progi.

 Powyższa, przedstawiona przeze mnie budowa gitary zawiera najważniejsze elementy, które uważam za warte uwagi, bez zbędnych szczegółów.

#Rodzaje gitar

Najbardziej ogólnie gitary można podzielić na dwa rodzaje: akustyczne oraz elektryczne. W pierwszym rodzaju głównym źródłem wzmocnienia dźwięku jest pudło rezonansowe, w drugim np. wzmacniacz.

Przedstawię bardziej szczegółowy ale nadal podstawowy podział jaki powinien znać każdy początkujący gitarzysta:

gitary akustyczne:

-gitara klasyczna - służy głównie do grania utworów klasycznych (nie jest to jakaś żelazna zasada), ma szeroki gryf, spore odstępu pomiędzy kolejnymi progami oraz miękkie nylonowe struny co stanowi ułatwienie dla początkujących. Na gitarze gra się przede wszystkim palcami.

-gitara akustyczna - gitara ma mniejsze odstępy między progami, węższy gryf niż akustyczna, który jest wzmocniony ze względu na metalowe struny. Dźwięk gitary jest głośniejszy, bardziej metaliczny. Na gitarze gra się zarówno palcami jak i kostką.

gitary elektryczne:

-gitara elektryczna - ma wąski gryf oraz małe odległości między progami. Struny tej gitary są cienkie i delikatne. Aby wydobyć zadowalający dźwięk potrzebny jest jeszcze wzmacniacz. Na gitarze gra się głównie kostką.

-gitara basowa - posiada grube basowe struny, wzmacniacz jest także raczej wymagany, gra się palcami a także kostką. Jako jedyna z opisanych tu rodzajów gitar ma ona 4 struny zamiast 6.

Istnieje także gitara elektroakustyczna - wygląda jak gitara akustyczna z tym, że posiada wbudowany mikrofon albo przetwornik zasilany baterią. Posiada także wejście umożliwiające podpięcie np. pod wzmacniacz. Ma także cutaway czyli wcięcie w tali zaraz przy gryfie. Umożliwia to łatwiejszy dostęp do progów powyżej dwunastego.  Ważne jest to, że gitara elektroakustyczna w żaden sposób nie będzie spełniała funkcji gitary i akustycznej i elektrycznej. Jest ona pewnym rozszerzeniem akustycznej o możliwość podpięcia pod wzmacniacz, ale nie daje ona takich efektów i nie brzmi tak jak elektryczna.

#Jaki rodzaj wybrać?

Sam zaczynałem od gitary elektroakustycznej. Jest całkiem wygodna do nauki gry poza jednym poważnym faktem - twardych metalowych strun. Kiedy zaczniesz naukę będziesz dociskał struny do gryfu końcami palców. Spowoduje to na 100%, jeśli nigdy nie grałeś na instrumencie strunowym, że na końcach twoich palców wyskoczą bolesne bąble niezależnie od rodzaju gitary. Jeśli zdecydujesz się na gitarę akustyczną to licz się z tym, że bąble będą dłużej na twoich palcach i gra będzie bolesna przez pierwsze tygodnie dłużej niż w przypadku innych gitar, dlatego będzie Cię to kosztować więcej samozaparcia oraz siły.

Jak pisałem wcześniej gitara klasyczna i elektryczna mają miękkie struny co ułatwi ci naukę. Gitara klasyczna ma szeroki gryf więc lepiej rozciągniesz sobie palce podczas gry - co jest ważne. Gitara elektryczna zaś pozwoli ci na wytrenowanie troszkę lepszej precyzji gdyż na gryfie są mniejsze odległości między progami. Oczywiście z czasem nie będzie miało znaczenia na jakiej gitarze grasz, kiedy już opanujesz grę.

Osobiście nie polecam Ci żadnego konkretnego rodzaju gitary do nauki gry. Przejrzyj filmiki na youtube, porównaj sobie brzmienie gitary i wybierz jakiś rodzaj dla siebie znając konsekwencje wyboru, które Ci przedstawiłem. Radzę iść do sklepu z kimś kto gra już jakiś czas, niech doradzi Ci coś. Najważniejsze jest aby gitara była dla ciebie wygodna w trzymaniu i graniu, by miała prosty gryf (niewykrzywiony). Swoją pierwszą gitarę kupiłem za 400 zł. Mój kolega w podobnym okresie kupił gitarę akustyczną do nauki za około 200 zł i obie były w miarę dobre. Za elektroakustyczną będziesz musiał zapłacić więcej niż za zwykłą akustyczną tej samej jakości. Elektryczna do nauki może cie już wynieść nawet do 800 - 1000 zł razem ze wzmacniaczem.

Nie polecam gitar tańszych niż 200 - 300 zł, nawet do nauki.

Dla osób leworęcznych - oczywiście istnieją gitary dla leworęcznych i gra się na nich tak samo. Warto tu wspomnieć o Jacku Kaczmarskim - świetnym polskim wokaliście i gitarzyście, który rozpoczynając grę na gitarze nie miał pojęcia o tym jak trzymać ten instrument, a że był leworęczny to uczył się grać trzymając gitarę odwrotnie. Oczywiście wymagało to aby nauczył się on trzymać akordy (chwyty gitarowe) inaczej, to znaczy nuty grał te same, ale pozycję palców miał inną gdyż struny miał do góry nogami :).

Jacek Kaczmarski - Mury
http://www.youtube.com/watch?v=-YGS9vhmFS0

#Akcesoria

Przedstawiam podstawowe akcesoria z którymi ja rozpocząłem grę na gitarze i które poleciłbym każdemu kto rozpoczyna naukę gry.

kostka do gry - jest to kawałek plastiku, który trzymasz w ręku i którym wprawiasz struny w drgania. Jest on prawie niezbędny do nauki gitary więc polecam Ci go kupić, zwłaszcza, że kosztuje kilka złotych. Umiejętność posługiwania się kostką jest moim zdaniem niezbędna gdyż daje nowe możliwości niż gra samymi palcami. Chyba, że w swoim życiu pragniesz grać wyłącznie palcami - jest to możliwe i nie ma problemu z tym, ale polecam ćwiczyć także kostką, zwłaszcza jeśli chcesz grać a gitarze akustycznej lub elektrycznej.

kapodaster - jest to urządzenie, które chwyta struny dociskając je do progu na którym go założymy. Ma to taki efekt, że jeśli założymy go na próg pierwszy to wszystkie struny będą brzmieć o pół tonu wyżej. Kolejny próg to kolejne pół tonu wyżej. Może na początku gry nie znajdziesz zastosowania kapodastra ale później na pewno.

pasek - pozwala grać na gitarze stojąc - poza tym nie ma żadnego zastosowania. Najtańsze powinny kosztować koło 10 zł.

ściereczka - aby dbać o gitarę, po każdym graniu przetrzeć delikatnie struny oraz odkurzyć ją czasem  ;)

#Podsumowanie:

Wybierz rodzaj którego brzmienie i wygląd najbardziej odpowiadają twoim gustom. Z powyższych akcesoriów za najbardziej niezbędne uważam kostkę do gry oraz ściereczkę :P. Myślę że z czasem poczujesz chęć zakupienia kapodastra i paska (choćby np. z chęci pogrania na stojąco :) )

Jeśli nauczysz się dobrze grać na jednym rodzaju gitary, to po przerzuceniu się na inny rodzaj, tylko chwilę zajmie Ci przyzwyczajenie się i granie na nim.

W najbliższym poście opiszę pozycję w jakiej gramy na gitarze. Jaką rolę w grze spełnia lewa oraz prawa ręka a nawet palce. Jak trzymać kostkę i kilka innych porad od czego zacząć mając już gitarę.

Jeśli masz jakieś pytania (nawet te najprostsze), proszę napisz w komentarzu, na pewno odpowiem :)

Zapraszam do czytania kolejnych postów i pozdrawiam!